Przedstawiciele tego protestanckiego wyznania przez wiele lat mieszkali i pracowali na Żuławach. Skutki tej działalności widoczne są do dziś i  współtworzą historię naszego regionu. 

W epoce renesansu i baroku działalność Mennonitów (nazwa powstała od imienia założyciela, księdza Meno Simonsa - żyjącego i działającego w latach 1498– 1559 - zdjęcie) rozpowszechniona była w całej Europie, a w szczególności na terenie Niemiec i Niderlandów.

 Założyciel wspólnoty przedstawił jej główne zasady w dziele „Fondamentboek”. Mennonici uważali, ze Pismo Święte jest jedynym, ludzkim autorytetem. Dlatego też odrzucono zwierzchnictwo papieża oraz konieczność uczestniczenia w niektórych obrzędach. Odmawiano również udziału w wojnach, pracy w urzędach oraz składania przysiąg wierności.

 Z tych powodów Menonici padali ofiarami dotkliwych represji. W ich wyniku zmuszeni byli poszukiwać bezpiecznego schronienia na sprzyjających im terenach. Jednym z nich był obszar  Rzeczpospolitej Obojga Narodów, uważanej za kraj wyjątkowo tolerancyjny wobec innowierców.

Nie bez przyczyny Mennonici wybrali tereny znajdujące się w delcie Wisły, pod wieloma względami przypominające Niderlandy, kraj z którego pochodziło wielu wyznawców. Była też stosunkowo słabo zaludniona.  

 W dużej mierze za sprawą  pracy osadników,  traktowanej przez nich jako moralny i religijny obowiązek, zostały zniwelowane skutki olbrzymich powodzi z XVI w. Zagospodarowano nieużytki , przygotowując grunt pod nowe wsie, miejscowości, gospodarstwa rolne i drogi, które istnieją do dzisiaj. Jednym z najbardziej trwałych śladów pozostawionych przez Menonitów są piękne domy podcieniowe, domy modlitwy oraz cmentarze.

 Mennonici, doświadczeni w walkach z żywiołami,  dbali o dobre funkcjonowanie i budowę nowych urządzeń hydrotechnicznych jak zapory, wiatraki czerpalne oraz o rozbudowę i utrzymanie dróg wodnych. Jako pierwsi, wprowadzili nieznaną tu wcześniej tradycję serowarstwa oraz hodowli bydła. To im przypisuje się również stworzenie unikatowego typu statku, tzw. szkuty żuławskiej.

Większość Mennonitów w początkach XVIII wieku wyemigrowała do Rosji. Pozostali ulegali stopniowej germanizacji, aby ostatecznie  opuścić Żuławy w 1945 roku. Pewna niewielka grupa została w Polsce, ale po opuszczeniu Żuław uległa asymilacji.  Co ciekawe, mennonitką z pochodzenia była matka Anny German.

 
Obecnie wielką atrakcją Żuław Wiślanych jest specjalnie  wytyczony, 200 kilmetrowy Szlak Mennonicki, który przybliża historię ich osadnictwa i życia na tych terenach. Wiedzie on głównie spokojnymi,  asfaltowymi drogami. Można go pokonywać rowerem, samochodem lub pieszo.

Centralnym punktem Szlaku Mennonitów jest Muzeum Żuławskie w Nowym Dworze Gdańskim oraz jego filia w Cyganku. Zgromadzono tu  zbiory historyczno-etnograficzne (dokumenty, książki, bogato zdobione meble, naczynia, kafle i różne dzieła sztuki) oraz urządzono lapidarium nagrobków i kamieni nagrobnych, o zaskakujących kształtach i formach.

Pełna trasa Szlaku Mennonitów:
Gdańsk - Wiślina - Wróblewo - Miłocin - Trutnowy - Cedry Wielkie - Leszkowy - Kiezmark - Dwernica - Przemysław - Mikoszewo - Jantar - Rybina - Tujsk - Cyganki - Nowy Dwór Gdański - Orłowo - Lubiszewo - Ostaszewo - Nowa Cerkiew - Palczewo - Boręty - Lichnowy - Trepowy - Nowy Staw - Stogi - Malbork - Królewo - Klecie - Krzyżanowo - Kławki - Szaleniec - Rozgart - Różany - Zwierzno - Markusy - Jezioro - Żurawiec - Tropy Elbląskie - Raczki Elbląskie - Elbląg